เก็บเกี่ยวช่วงไหน…ขายดีราคาดี

“ระยะพลับพลึง”
ระยะที่เหมาะสมต่อการเก็บเกี่ยวที่สุด คือระยะที่เรียกว่า “ระยะพลับพลึง” ซึ่งจะได้ข้าวที่มีคุณภาพดี เมล็ดเต่งเต็มรวง น้ำหนักดี ขัดสีดี และขายได้ราคาดี ไม่โดนตัดราคาตอนขายแน่นอน
การเก็บเกี่ยวระยะพลับพลึง คือ เมล็ดข้าวเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเกือบทั้งหมด ยกเว้นบางเมล็ดที่โคนรวงยังเขียวอยู่ ประมาณ 30 วันหลังข้าวออกดอก 80 เปอร์เซ็นต์ และต้องเก็บเกี่ยวในสภาพนาแห้ง หรืออย่างน้อยไม่มีน้ำขังในนา
กรณีเกี่ยวก่อน ข้าวยังไม่โตเต็มที่ทำให้น้ำหนักเบา เมล็ดรีบ มีข้าวเขียวติดรวง เนื้อแป้งในเมล็ดข้าวน้อย มีความชื้นสูง
กรณีเกี่ยวหลัง ข้าวแก่เกิน เมล็ดจะหลุดล่วงง่าย เมล็ดแห้งกรอบ

การนวดข้าว
1. การใช้คนนวดหรือนวดด้วยเท้า เป็นวิธีที่ดีทำให้ข้าวไม่เสียคุณภาพ และมีการสูญเสียน้อยแต่ต้องใช้เวลาและเปลืองแรงงานมาก ไม่เหมาะกับการทำนามาก ๆ
2. การใช้สัตว์นวด ไม่มีผลกระทบต่อคุณภาพการสีแต่จะมีการสูญเสีย
3. การนวดโดยวิธี การนวดวิธีนี้จะทำให้เกิดการสูญเสียอันเกิดจากแรงของการฟาด ทำให้มีเมล็ดบางส่วนกระเด็นสูญหายไป
4. นวดโดยรถไถหรือแทรกเตอร์ วิธีนี้เมล็ดข้าวจะมีการแตกร้าวและแตกหักเวลาสีบ้าง
5. การใช้เครื่องเกี่ยวนวด เครื่องจะทำการเกี่ยวและนวดข้าวออกมาเลยเมล็ดข้าวที่นวดได้จะออกมาจากเครื่องนวดและบรรจุในถังเก็บหรือในกระสอบ ความสูญเสียข้าวขึ้นอยู่กับความเร็วของรถเกี่ยว อายุข้าว ความชื้นเมล็ด การล้มของข้าว

อ้างอิง : กรมการข้าว, กรมการค้าภายใน