ปัญหาข้าวไม่กินปุ๋ย เป็นเรื่องที่พบได้บ่อยในแปลงนา ซึ่งส่งผลให้ข้าวเจริญเติบโตได้ไม่ดีและให้ผลผลิตต่ำ แม้ว่าจะใส่ปุ๋ยในปริมาณเพียงพอแล้วก็ตาม สาเหตุหลักมักเกี่ยวข้องกับสภาพดิน ปุ๋ย น้ำ และการจัดการที่ไม่เหมาะสม
สาเหตุที่ทำให้ข้าวไม่กินปุ๋ย
สภาพดินที่ไม่เหมาะสม
1.ดินมีความเป็นกรดหรือด่างสูงเกินไป (pH ไม่เหมาะสม):ดินที่เป็นกรดจัด (pH ต่ำกว่า 5.5) ทำให้ธาตุอาหาร เช่น ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียม อยู่ในรูปที่ข้าวไม่สามารถดูดซึมได้
2.ดินที่เป็นด่างจัด (pH สูงกว่า 7.5) จะทำให้ธาตุอาหารบางชนิด เช่น ไนโตรเจนและฟอสฟอรัส สูญเสียประสิทธิภาพ
3.ดินแน่นหรือดินอัดตัว:ดินที่ขาดการระบายอากาศหรือแน่นเกินไปทำให้รากข้าวขยายตัวและดูดซึมธาตุอาหารได้ยาก
การขาดอินทรียวัตถุในดินดินที่ขาดอินทรียวัตถุจะไม่สามารถเก็บรักษาความชื้นและธาตุอาหารได้เพียงพอ ส่งผลให้ปุ๋ยที่ใส่ลงไปถูกชะล้างหรือสูญเสีย
การจัดการปุ๋ยที่ไม่เหมาะสม
1.การใส่ปุ๋ยไม่ถูกเวลา:หากใส่ปุ๋ยในช่วงที่ข้าวยังไม่ต้องการ เช่น ระยะต้นกล้าที่ระบบรากยังไม่พัฒนาเต็มที่ อาจทำให้ปุ๋ยสูญเปล่า
2.ใส่ปุ๋ยในปริมาณมากเกินไป:อาจทำให้เกิดการสะสมเกลือในดิน หรือรากข้าวถูกทำลาย
3.การเลือกชนิดปุ๋ยไม่เหมาะสม:เช่น ใส่ปุ๋ยไนโตรเจนในช่วงที่ข้าวต้องการฟอสฟอรัสและโพแทสเซียม
โรคและศัตรูพืช
– การระบาดของโรค เช่น โรครากเน่าโคนเน่า หรือการทำลายของศัตรูพืช เช่น เพลี้ยกระโดด อาจทำให้ระบบรากของข้าวเสียหายและดูดซึมธาตุอาหารได้ลดลง
สภาพอากาศ
-อุณหภูมิต่ำเกินไปในช่วงฤดูหนาว หรือสภาพอากาศที่แปรปรวน ทำให้การดูดซึมธาตุอาหารของข้าวลดลง